Een begrafenis geeft verdriet

Gisteren ben ik, samen met Freek en mijn ouders, naar de begrafenis van mijn oom geweest.

Ome Ben was de oudste broer van mijn vader; nu is mijn vader de oudste broer.

Ik heb gemerkt dat een begrafenis voor mij een verdrietige ervaring is, zoals misschien/waarschijnlijk voor velen.

Het was op zich een goede dag gisteren.

Na een lange autorit van drie-en-een-half uur waren we net op tijd bij de kerk.

Het was een mooie kerkdienst; de pastor hield begrijpbare preken, maar vooral de persoonlijke verhalen grepen aan. Na de dienst liep iedereen lopend achter de rouwauto’s aan naar de begraafplaats. Na de ter aarde bestelling was er voor de familie een broodmaaltijd (dit is gewoon in dat deel van Nederland)en konden we met elkaar praten en elkaar condoleren, voor wie elkaar nog niet gesproken had. Hier konden wij ook mijn tante, de kinderen en diens partners condoleren.

Bij een begrafenis sta je stil bij het overlijden van de betreffende persoon, in dit geval Ome Ben. En hoe het ook in de verwachting lag dat Ome Ben zou overlijden en hoe goed de afgelopen maand lijkt te zijn verlopen (naar ik alleen van een afstand kan beoordelen), het blijft niet leuk als een dierbare overlijdt.

Tijdens de dienst, op de begraafplaats, bij het praten met zijn vrouw, kinderen en schoonzoon en –dochter, maar ook in de periode ervoor en erna voel ik verdriet.

Verdriet voor mijn tante die haar man moet missen, verdriet voor zijn kinderen die een vader moeten missen en verdriet voor zijn kleinkinderen die nu al een opa moeten missen.

Maar ook verdriet (en tegelijk dankbaarheid) dat mijn vader met zijn jarenlange hartproblemen nog steeds bij ons is – gelukkig! – en het besef dat we in het verleden – en nu nog – ons vaak hebben afgevraagd hoe lang hij nog bij ons mag blijven. Een gebeurtenis als het overlijden van zijn broer laat mij in ieder geval beseffen dat het leven vergankelijk is en dat mijn vader heel goed de volgende kan zijn. Het overlijden van de vader van een neef, doet mij beseffen dat ook ik een keer afscheid van mijn vader, en natuurlijk ook van mijn moeder, moet nemen. En dat zijn dingen die niet leuk zijn om over na te denken, maar die blijkbaar wel bij het leven horen.

Bij Freek merkte ik vooral verdriet, omdat hij door de persoonlijke verhalen tijdens de kerkdienst des te meer besefte hoe leuke opa Ome Ben voor zijn kleinkinderen was en hoe zijn eigen vader dat niet is voor onze kinderen. Door omstandigheden die onomkeerbaar lijken, zijn zijn ouders uit beeld en vervullen zij geen opa- en omarol. Het feit dat er geen contact meer met hen is, is voor ons meestal goed en het geeft veel rust. Maar er zijn ook momenten, zoals gisteren, waarop met name Freek beseft dat het toch wel heel jammer is. Er is echter herhaaldelijk geprobeerd het contact te herstellen, maar dat lijkt er niet meer in te zitten. Maar dat terzijde.

Al met al was het een heel intensieve en lange dag.

Vandaag hoef ik erg weinig van mezelf. Even een dag om tot mezelf en tot rust te komen. Gewoon doen wat in me  opkomt, zoals dit verhaal van mij afschrijven.

En als ik mij zo al voel, hoe zullen de directe nabestaanden van mijn oom zich dan wel voelen. Ik zal de komende periode nog vaak aan ze denken, verwacht ik. Jammer dat we zo ver weg wonen en zo weinig écht iets kunnen doen. Ik zal hen in gedachten in ieder geval nog vaak een dosis kracht toesturen. Ze zullen het nodig hebben.

(Binnenkort wil ik nog schrijven over de laatste twee bezoeken aan de kinesioloog, maar nu staat mijn hoofd daar even niet naar.)

Liefs, Esther